Cách Tính Thuế Thu Nhập Cá Nhân Cho Hộ Kinh Doanh

Cách Tính Thuế Thu Nhập Cá Nhân Cho Hộ Kinh Doanh là vấn đề mà nhiều chủ hộ kinh doanh quan tâm khi triển khai hoạt động sản xuất, buôn bán. Việc hiểu đúng phương pháp tính thuế không chỉ giúp bạn tuân thủ pháp luật mà còn tránh rủi ro bị phạt do khai sai, nộp thiếu. Vậy hộ kinh doanh phải nộp thuế TNCN khi nào? Cách tính theo tỷ lệ doanh thu ra sao? Kế toán Lê Ánh sẽ hướng dẫn chi tiết cho bạn qua bài viết dưới đây.

I. Các phương pháp tính thuế TNCN cho hộ kinh doanh

Hiện nay, theo Thông tư 40/2021/TT-BTC, hộ kinh doanh cá thể có ba phương pháp tính thuế thu nhập cá nhân (TNCN): kê khai, từng lần phát sinh, và khoán. Mỗi phương pháp áp dụng cho đối tượng khác nhau, với quy định cụ thể như sau:

1. Phương pháp kê khai

- Đối tượng áp dụng:

• Hộ kinh doanh quy mô lớn (có doanh thu từ 3 tỷ đồng/năm trở lên) theo quy định tại Luật Quản lý thuế 2019.

• Hộ kinh doanh nhỏ lẻ nhưng tự nguyện chọn kê khai để minh bạch tài chính hoặc phục vụ mục đích vay vốn, đấu thầu.

- Đặc điểm:

• Phải lập đầy đủ sổ sách kế toán, hóa đơn chứng từ, phản ánh đúng doanh thu thực tế.

• Thực hiện kê khai thuế theo tháng hoặc quý tùy doanh thu.

• Không phải quyết toán thuế cuối năm (thuế được tính theo từng kỳ khai báo).

2. Phương pháp thuế theo từng lần phát sinh

- Đối tượng áp dụng:

• Cá nhân kinh doanh không thường xuyên, không có địa điểm cố định.

• Các hoạt động phát sinh nhỏ, không liên tục (ví dụ: buôn bán lưu động, cho thuê tài sản ngắn hạn).

- Đặc điểm:

• Nộp thuế mỗi lần phát sinh nghĩa vụ thuế, không tính bình quân theo năm.

• Không yêu cầu duy trì sổ sách chi tiết, nhưng phải kê khai doanh thu với cơ quan thuế.

3. Phương pháp khoán

- Đối tượng áp dụng:

• Hộ kinh doanh thường xuyên, có địa điểm cố định, nhưng không thuộc hai phương pháp trên.

• Không hoặc chưa thực hiện chế độ sổ sách kế toán chi tiết.

- Đặc điểm:

• Cơ quan thuế ấn định doanh thu khoán dựa trên khảo sát thực tế và dữ liệu địa phương.

• Mức thuế được tính dựa trên doanh thu khoán × tỷ lệ % TNCN.

• Hộ kinh doanh nộp thuế theo thông báo hàng quý, không phải khai hàng tháng.

>>> Tham khảo: Cách Tra Cứu Mã Số Thuế Cá Nhân Online Nhanh Nhất (2025)

II. Công thức tính thuế TNCN theo từng phương pháp

Dù áp dụng phương pháp nào, thuế thu nhập cá nhân (TNCN) cho hộ kinh doanh đều được tính dựa trên doanh thu chịu thuế nhân với tỷ lệ (%) TNCN theo từng ngành nghề.

Công thức chung:

Thuế TNCN = Doanh thu tính thuế × Tỷ lệ % TNCN theo ngành nghề

Trong đó:

• Doanh thu tính thuế: Doanh thu thực tế hoặc doanh thu khoán (do cơ quan thuế xác định).

• Tỷ lệ TNCN: Quy định tại Thông tư 40/2021/TT-BTC.

1. Phương pháp kê khai

Doanh thu tính thuế: Doanh thu thực tế theo tháng/quý.

Công thức tính:

Thuế TNCN = Doanh thu thực tế × Tỷ lệ TNCN (%)

Tỷ lệ TNCN theo ngành nghề:

• Phân phối, cung cấp hàng hóa: 0,5%

• Dịch vụ (bao gồm ăn uống): 2%Sản xuất, vận tải, dịch vụ có gắn với hàng hóa: 1,5%

• Hoạt động kinh doanh khác: 1%

Ví dụ: Hộ kinh doanh dịch vụ ăn uống, doanh thu quý là 500 triệu đồng:

Thuế TNCN = 500.000.000 × 1,5% = 7.500.000 đồng/quý.

2. Phương pháp tính theo từng lần phát sinh

Doanh thu tính thuế: Doanh thu của từng hợp đồng hoặc lần phát sinh.

Công thức tính:

Thuế TNCN = Doanh thu từng lần × Tỷ lệ TNCN (%)

Tỷ lệ TNCN theo ngành nghề tương tự phương pháp kê khai.

Ví dụ: Một cá nhân cho thuê gian hàng tạm thời, doanh thu 30 triệu đồng/lần:

Thuế TNCN = 30.000.000 × 2% = 600.000 đồng.

3. Phương pháp khoán

Doanh thu tính thuế: Doanh thu khoán (dựa trên khảo sát và dữ liệu cơ quan thuế).

Công thức tính:

Thuế TNCN = Doanh thu khoán × Tỷ lệ TNCN (%)

Ví dụ: Hộ kinh doanh tạp hóa được cơ quan thuế khoán doanh thu 500 triệu đồng/năm:

Thuế TNCN = 500.000.000 × 0,5% = 2.500.000 đồng/năm (chia làm 4 lần nộp theo quý).

III. Bảng tổng hợp tỷ lệ thuế theo ngành nghề (Thông tư 40/2021)

Theo quy định tại Thông tư 40/2021/TT-BTC, thuế GTGT và thuế TNCN của hộ kinh doanh được tính dựa trên doanh thu tính thuế nhân với tỷ lệ (%) thuế tương ứng theo từng lĩnh vực, ngành nghề. Dưới đây là bảng tổng hợp:

IV. Những điểm lưu ý quan trọng

Trong những năm gần đây, các quy định về thuế đối với hộ kinh doanh đã có nhiều thay đổi để nâng cao tính minh bạch và dễ dàng quản lý. Các chủ hộ cần lưu ý một số điểm quan trọng dưới đây để không bị phạt hoặc bỏ lỡ các cơ hội tối ưu hóa thuế.

1. Từ 01/06/2025, hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng trở lên sẽ bỏ phương pháp khoán, buộc chuyển sang kê khai

• Việc chuyển sang phương pháp kê khai giúp cơ quan thuế dễ dàng kiểm soát và đảm bảo tính minh bạch trong việc thu thuế.

• Hộ kinh doanh sẽ phải đảm bảo chứng từ hợp lệ, đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử và kê khai thuế chính xác, theo đúng quy định.

2. Từ 01/01/2026, toàn bộ hộ kinh doanh sẽ bãi bỏ phương pháp khoán, chỉ còn kê khai hoặc theo từng lần phát sinh

Hộ kinh doanh sẽ chỉ còn 2 phương pháp để tính thuế:

- Phương pháp kê khai: Áp dụng cho hộ kinh doanh có doanh thu lớn và muốn tuân thủ đúng pháp luật về thuế.

- Phương pháp thuế theo từng lần phát sinh: Áp dụng cho cá nhân, hộ kinh doanh không cố định địa điểm và có doanh thu không ổn định.

Tác động:

• Các hộ kinh doanh phải nâng cao khả năng quản lý tài chính, duy trì sổ sách kế toán đầy đủ và xuất hóa đơn hợp lệ.

• Hộ kinh doanh sẽ phải kê khai thuế định kỳ theo quy định của cơ quan thuế, không còn đơn giản như trước đây khi chỉ cần đóng thuế khoán.

3. Những hộ dưới 100 triệu doanh thu vẫn được miễn thuế GTGT và TNCN theo chính sách mới từ 2025

Đây là chính sách hỗ trợ cho các hộ kinh doanh nhỏ lẻ, giảm gánh nặng thuế, khuyến khích phát triển kinh tế cho các hộ có quy mô nhỏ.

Lưu ý:

• Doanh thu dưới 100 triệu đồng: Cơ quan thuế sẽ không yêu cầu hộ kinh doanh phải nộp thuế GTGT và TNCN, giúp giảm chi phí quản lý thuế.

• Cần chuẩn bị chứng từ đầy đủ: Mặc dù được miễn thuế, các hộ kinh doanh vẫn cần lưu giữ chứng từ hợp lệ để có thể đối chiếu khi cơ quan thuế kiểm tra.

Hiểu rõ cách tính thuế thu nhập cá nhân cho hộ kinh doanh giúp bạn chủ động thực hiện nghĩa vụ thuế đúng quy định, tránh sai sót và rủi ro bị phạt. Bên cạnh đó, việc lưu trữ chứng từ và kê khai đúng hạn cũng là yếu tố quan trọng để hoạt động kinh doanh ổn định.

>>> Tham khảo: KHÓA HỌC KẾ TOÁN TỔNG HỢP THỰC HÀNH